Backup/Restore VPS Tự Động Bằng Rclone + Cronjob

Backup dữ liệu là một trong những tác vụ quan trọng nhất trong quản lý VPS, nhưng việc thực hiện backup thủ công thường xuyên vừa tốn thời gian vừa dễ quên. Rclone kết hợp với cronjob cung cấp giải pháp hoàn hảo để tự động hóa quy trình backup, cho phép bạn đồng bộ dữ liệu lên hơn 70 cloud storage providers khác nhau một cách an toàn và hiệu quả.

Tổng Quan Về Rclone và Automation Backup

Rclone là công cụ dòng lệnh mã nguồn mở được viết bằng Go, hoạt động như “rsync cho cloud storage”. Công cụ này hỗ trợ đồng bộ file giữa local system và hơn 70 cloud providers bao gồm Google Drive, AWS S3, Dropbox, OneDrive, Backblaze B2, Wasabi và nhiều dịch vụ khác.

Ưu điểm chính của Rclone:

• Đa nền tảng: Hoạt động trên Linux, Windows, macOS
• Encryption: Hỗ trợ mã hóa dữ liệu at-rest và in-transit
• Resumable transfers: Có thể tiếp tục transfer bị gián đoạn
• Bandwidth control: Kiểm soát băng thông sử dụng
• Deduplication: Chỉ backup những file thay đổi

Theo nguyên tắc 3-2-1 backup rule: luôn giữ 3 bản copy dữ liệu, lưu trên 2 loại media khác nhau, và 1 bản ở offsite. Rclone giúp thực hiện offsite backup một cách dễ dàng.

Cài Đặt và Cấu Hình Rclone

Cách đơn giản nhất để cài đặt rclone trên Ubuntu/Debian:

# Sờ dụng script cài đặt tự động
curl https://rclone.org/install.sh | sudo bash

# Kiểm tra version sau khi cài đặt
rclone --version

Sau khi cài đặt, bạn cần cấu hình remote storage. Với Google Drive:

1. Chạy rclone config
2. Chọn “n” for new remote
3. Đặt tên remote (ví dụ: “gdrive”)
4. Chọn “drive” cho Google Drive
5. Làm theo hướng dẫn authentication qua browser

Thiết Lập Backup Scripts

Tạo script backup cho toàn bộ hệ thống:

#!/bin/bash
# /root/scripts/full-backup.sh

BACKUP_NAME="vps-backup-$(date +%Y%m%d-%H%M%S)"
REMOTE_NAME="gdrive"
REMOTE_PATH="VPS-Backups"
LOG_FILE="/var/log/backup.log"
BACKUP_DIR="/tmp/backup"

# Create backup directory
mkdir -p $BACKUP_DIR

echo "$(date) - Starting backup: $BACKUP_NAME" >> $LOG_FILE

# Create full system backup (excluding unnecessary directories)
tar --exclude=/proc --exclude=/sys --exclude=/dev --exclude=/tmp \
    --exclude=/mnt --exclude=/media --exclude=/run \
    -czf "$BACKUP_DIR/$BACKUP_NAME.tar.gz" / 2>/dev/null

# Upload to cloud storage
rclone copy "$BACKUP_DIR/$BACKUP_NAME.tar.gz" "$REMOTE_NAME:$REMOTE_PATH/" \
    --progress --transfers 10 --retries 5

if <img src="https://quickbooks.intuit.com/oidam/intuit/sbseg/en_gb/marketing/time-tracking/employee-scheduling/hero-employee-scheduling-en-gb.jpg" alt=" $? -eq 0 " />; then
    echo "$(date) - Upload completed" >> $LOG_FILE
    rm -f "$BACKUP_DIR/$BACKUP_NAME.tar.gz"
else
    echo "$(date) - ERROR: Upload failed" >> $LOG_FILE
fi

Lập Lịch Backup với Cronjob

Cron syntax: minute hour day month day-of-week command

Các ví dụ về timing:

# Hàng ngày lúc 2:30 AM
30 2 * * * /root/scripts/full-backup.sh

# Mỗi 6 giờ
0 */6 * * * /root/scripts/selective-backup.sh

# Chủ nhật hàng tuần lúc 1:00 AM
0 1 * * 0 /root/scripts/weekly-backup.sh

Thiết lập Cronjob:

# Mở crontab editor
crontab -e

# Thêm backup jobs
30 2 * * * /root/scripts/full-backup.sh >> /var/log/backup.log 2>&1
0 1 * * 0 /root/scripts/weekly-backup.sh >> /var/log/backup-weekly.log 2>&1

Quan trọng: Cron environment khác với shell environment, cần đặt các biến môi trường:

SHELL=/bin/bash
PATH=/usr/local/sbin:/usr/local/bin:/sbin:/bin:/usr/sbin:/usr/bin
MAILTO=admin@yourdomain.com
HOME=/root

Restore và Recovery Procedures

Script restore tự động:

#!/bin/bash
# /root/scripts/restore.sh

REMOTE="gdrive:VPS-Backups"
RESTORE_DIR="/tmp/restore"
TARGET_DATE="$1"

if [ -z "$TARGET_DATE" ]; then
    echo "Usage: $0 YYYYMMDD"
    echo "Available backups:"
    rclone lsf "$REMOTE/" | grep -E "vps-backup-[0-9]+" | sort -r | head -10
    exit 1
fi

mkdir -p "$RESTORE_DIR"

# List available backups for the date
BACKUP_FILE=$(rclone lsf "$REMOTE/" | grep "vps-backup-$TARGET_DATE" | head -1)

if [ -z "$BACKUP_FILE" ]; then
    echo "No backup found for date: $TARGET_DATE"
    exit 1
fi

echo "Restoring backup: $BACKUP_FILE"

# Download backup
rclone copy "$REMOTE/$BACKUP_FILE" "$RESTORE_DIR/"

if [ $? -eq 0 ]; then
    echo "Download completed. Backup location: $RESTORE_DIR/$BACKUP_FILE"
    echo "To extract: tar -xzf $RESTORE_DIR/$BACKUP_FILE -C /"
    echo "WARNING: This will overwrite current files!"
else
    echo "Download failed"
    exit 1
fi

Monitoring và Tối Ưu Hóa

[ System monitoring dashboard backup analytics ]

Script kiểm tra tính toàn vẹn backup:

#!/bin/bash
# /root/scripts/verify-backup.sh

REMOTE="gdrive:VPS-Backups"
LOCAL_SIZE=$(du -s / --exclude=/proc --exclude=/sys --exclude=/dev --exclude=/tmp | awk '{print $1}')

# Get latest backup info
LATEST_BACKUP=$(rclone lsf "$REMOTE/" | grep vps-backup | sort -r | head -1)

if [ ! -z "$LATEST_BACKUP" ]; then
    REMOTE_SIZE=$(rclone size "$REMOTE/$LATEST_BACKUP" --json | jq -r '.bytes')
    LOCAL_SIZE_BYTES=$((LOCAL_SIZE * 1024))

    # Calculate compression ratio (expect 70-80% compression)
    RATIO=$(echo "scale=2; $REMOTE_SIZE / $LOCAL_SIZE_BYTES * 100" | bc)

    echo "Local size: $LOCAL_SIZE_BYTES bytes"
    echo "Remote size: $REMOTE_SIZE bytes"
    echo "Compression ratio: $RATIO%"

    if (( $(echo "$RATIO < 30" | bc -l) )); then
        echo "WARNING: Backup size too small, possible corruption"
    elif (( $(echo "$RATIO > 90" | bc -l) )); then
        echo "WARNING: Backup size unexpectedly large"
    else
        echo "Backup size looks normal"
    fi
fi

Tối ưu hiệu suất rclone:

rclone sync /source remote:dest \
    --transfers 20 \
    --checkers 8 \
    --retries 5 \
    --stats 1m \
    --bwlimit 50M

Việc thiết lập backup tự động bằng rclone và cronjob không chỉ đảm bảo an toàn dữ liệu mà còn mang lại sự yên tâm cho việc quản trị hệ thống. Với các script và cấu hình được trình bày, bạn có thể xây dựng một hệ thống backup robust, có khả năng monitor, alert và tự động cleanup. Quan trọng nhất là thường xuyên test restore procedure để đảm bảo backup thực sự có thể sử dụng được khi cần thiết.